Bệnh đầu vàng ở tôm sú

Tác nhân gây bệnh:

• Tác nhân gây bênh đầu vàng ở tôm sú là virus hình que kích thước 44±6x173±13nm. Nhân của virus có đường kính gần bằng 15 nm, chiều dài có thể tới 800 nm. Cấu trúc acid nhân là ARN có đặc điểm gần giống họ Rhabdoviridae hoặc nhóm virus dạng sợi của họ Paramyxoviridae. Một số nghiên cứu gần đây đã cho virus bênh đầu vàng gần giống họ Coronaviridae (theo V. Alday de Graindorge & T.W. Flegel, 1999) 

Dấu hiệu bệnh lý.

• Biểu hiên đầu tiên tôm phát triển rất nhanh và ăn nhiều hơn mức bình thường. Đột ngột tôm dừng ăn, sau một hai ngày tôm dạt vào gần bờ và chết.
• Mang và gan tuỵ có màu vàng nhạt, toàn thân có màu nhợt nhạt .
• Bênh có thể gây ra tỷ lê chết nghiêm trọng đến 100% trong vòng 3-5 ngày.
• Khi tôm nhiễm bênh đầu vàng kiểm tra tiêu bản máu thấy có dấu hiêu bất thường: Nhân tế bào hổng cầu thoái hoá kết đặc lại hoặc bị phá huỷ phân mảnh.
• Kiểm tra mô bênh học tế bào có hiên tượng hoại tử ở nhiều cơ quan và xuất hiên các thể vùi trong tế bào chất, nhân thoái hoá kết đặc và phân mảnh của nhiều tế bào khác nhau: hê bạch huyết (Lymphoid), tế bào mang, tế bào kẽ gan tuỵ, tế bào biểu bì ruột.

Phân bố và lan truyền bệnh.

• Boonyaratpalin và CTV, 1992 lần đầu tiên mô tả bênh đầu vàng gây chết tôm sú nuôi ở miền Trung và miền nam Thái lan, đặc biêt nguy hiểm cho các vùng nuôi thâm canh qua 1 số năm. Virus đầu vàng có thể liên quan đến đợt dịch bênh của tôm sú nuôi ở Đài loan năm 1987-1988. Những nơi khác thuộc Đông Nam Á: Indonesia, Malaysia, Trung quốc, Philippine gặp ít nhưng nguy hiểm cho tôm sú nuôi (Lightner, 1996). Bênh thường xảy ra ở các ao nuôi có điều kiên môi trường xấu và những vùng có mật độ trại cao. Bênh có thể xuất hiên sau khi thả giống 20 ngày thường gặp nhất 50-70 ngày ở các ao nuôi tôm sú thâm canh. Ngoài ra bênh còn gặp ở một số loài tôm tự nhiên khác: tôm thẻ, tôm bạc (lớt), tôm rảo... (xem bảng 15). Ở Viêt nam các vùng nuôi tôm sú của các tỉnh phía Bắc, miền Trung và Nam Bộ đã có tôm bị bênh đầu vàng gây tôm chết 
• Bệnh đầu vàng lây truyền theo đường nằm ngang, virus trừ tôm nhiễm bênh bài tiết ra môi trường hoặc một số tôm tự nhiên cũng nhiễm bênh đầu vàng sẽ lây truyền cho các tôm trong ao nuôi. Có thể một số loài chim nước đã ăn tôm bị bênh đầu vàng từ ao khác và bay đến ao nuôi đã mang theo các mẩu thừa rơi vào ao nuôi.

Chẩn đoán bệnh

• Dựa vào dấu hiêu bênh lý đặc trưng và mô bênh học, kính hiển vi điên tử để chẩn bênh cho tôm. Chẩn đoán bằng phương pháp RT-PCR.

Phòng bệnh.

• Áp dụng theo phương pháp phòng bênh tổng hợp. Tránh vận chuyển tôm từ nơi có bênh đến nơi chưa phát bênh để hạn chế sự lây lan vùng lân cận. Những tôm chết vớt ra khỏi ao, tốt nhất là chôn sống trong vôi nung hoặc đốt. Nước từ ao tôm bênh không thải ra ngoài xử lý bằng vôi nung hoặc bằng clorua vôi (theo phương pháp tẩy ao). Xem xét tôm thường xuyên, nếu phát hiên có dấu hiêu bênh, tốt nhất là thu hoạch ngay. nếu tôm quá nhỏ không đáng thu hoạch thì cần xử lý nước ao trước khi tháo bỏ.

Hỗ trợ kỹ thuật : 098 777 36 45 ( Mr Quang )