Hội chứng còi cọc ở gà

Nguyên nhân
Trước đây trong chăn nuôi gà tập trung thường có 1-5% tỷ lệ gà còi cọc vào đầu những năm của thập kỷ 80 và 90 thế kỷ trước, ngày nay tỷ lệ gà còi cọc tăng lên đáng sợ 20-40% tại hầu hết các nước có nền chăn nuôi gà công nghiệp phát triển như Anh, Mỹ, Pháp, Israel...
Khi đó người ta đổ lỗi cho các nhà di truyền chọn giống với quan điểm xuất hiện hiện tượng “lại giống”, thoái hóa giống lai tạo. Sau nhiều công trình nghiên cứu các nhà di truyền học không tìm thấy các yếu tố gây “lại giống” tức là họ đã chứng minh còi cọc “lại giống” không phải do di truyền chọn giống mà là do dinh dưỡng. Thế là buộc các nhà nghiên cứu dinh dưỡng phải vào cuộc, cũng như các nhà di truyền chọn giống, các nhà dinh dưỡng đã không tìm ra những sai khác về dinh dưỡng dẫn đến gà còi cọc hàng loạt như vậy. Câu trả lời cuối cùng dành cho các chuyên gia thú y và họ đã thành công phân lập được Reovirut - một loại virut gây còi cọc truyền nhiễm ở gà. Trong quá trình hình thành, Hội chứng còi cọc được mang rất nhiều tên khác nhau: hội chứng gà lùn, hội chứng gà xanh xám, bệnh trực thăng, bệnh hoại tử cơ đầu đùi, bệnh dễ gãy xương...
Dịch tễ hội chứng còi cọc
- Bệnh còi cọc chỉ xảy ra ở gà từ 1-6 tuần tuổi.
- Bệnh có thể truyền dọc qua phôi trứng và có thể truyền ngang lây từ đàn này sang đàn khác.
- Bệnh không có tính thời vụ, nhưng lại chịu tác động lớn bởi kỹ thuật chăm sóc nuôi dưỡng.

 Triệu chứng lâm sàng
- Nhìn chung cả đàn gà vẫn ăn uống khỏe mạnh bình thường, nhưng gà ỉa chảy liên tục, phân sống có bọt khí, khi dùng các loại thuốc kháng sinh điều trị bệnh sẽ thuyên giảm trong 2-3 ngày, song ngay sau đó tiêu chảy lại tiếp diễn (kháng sinh không có tác dụng).
- Hình thể gà xấu xí, chân lùn, đi không vững, lông kém mượt lại bẩn do phân bám dính, có lẽ từ các bệnh chứng này nên người ta đặc tên cho bệnh là bệnh “gà lùn”.
- Gà bệnh chậm lớn hẳn so với những con khác cùng lứa tuổi, gây cảm giác như trong đàn gà gồm nhiều lứa tuổi khác nhau và cách nhau 2-3 tuần tuổi - Đến khi gà được 5-6 tuần tuổi thì những gà bệnh có biểu hiện thần kinh rất rõ: đi không vững, run rẩy và hay ngã khi xua đuổi.
Tuy nhiên tỉ lệ chết không cao.
Mổ khám bệnh tích
- Ruột chướng hơi.
- Thức ăn không tiêu, dịch nhầy ruột có màu nâu.
- Niêm mạc ruột bị viêm cata có màu nâu sẫm.
- Lách không sưng, nhưng có nhiều điểm hoại tử.
- Gan, thận hầu như bình thường.
- Đầu cơ đùi bị viêm hoại tử, khi mới mắc bệnh bị viêm đỏ tấy, sau bị hoại tử thì trở nên trắng bệch như thịt luộc.
- Tụy bị viêm thoái hóa xơ cứng.
- Tủy xương nhợt nhạt có màu vàng xám giống như ở bệnh viêm gan virut.
Chẩn đoán bệnh còi cọc
Hội chứng còi cọc dễ nhận biết qua dịch tễ, triệu chứng và mổ khám bệnh tích.
Chẩn đoán phân biệt
Bệnh còi cọc cần được phân biệt với các bệnh:
Bệnh Gumboro
Diễn biến viêm đầu cơ đùi trong thời gian đầu giống như xuất huyết cơ của bệnh Gumboro, nhưng về giai đoạn cuối thì khác hẳn, đầu cơ thoái hóa, viêm hoại tử nên có màu sắc nhợt nhạt. Hội chứng còi cọc không có các biểu hiện xuất huyết ở túi Fabricius, dạ dày tuyến và gà không bị sốt.
Bệnh viêm khớp do Reovirut
- Bệnh chỉ xảy ra ở gà trên 30 ngày tuổi.

Viêm khớp là triệu chứng điển hình của bệnh viêm khớp do virut, gà không những run rẩy khi đi lại hoặc đi lại không vững mà còn bị què.
- Bao khớp chứa đầy dịch.
- Viêm khớp do Reovirut không bị ỉa chảy hàng loạt,niêm mạc và dịch ruột không phải màu nâu. Không có các bệnh tích ở cơ đùi, cơ ngực.
Bệnh viêm khớp do Staphylococus
- Bệnh nặng nhất ở gà 2-20 ngày tuổi ít khi xảy ra ở gà trên 5 tuần tuổi. Không có các biến đổi ở ruột và cơ, gà không bị ỉa chảy, gà không bị lùn.
Bệnh viêm não - màng não truyền nhiễm
- Run rẩy đi không vững là biểu hiện dễ nhầm với hội chứng còi cọc. Song ở viêm não còn có sự co thắt cơ đầu, cơ cổ làm gà co rúm một cách dễ nhìn thấy, gà khỏi bệnh bị đục mắt và trở thành
dị tật.
Phòng bệnh còi cọc
Do có một số chủng Reovirut gây sụt trứng ở gà đẻ nên để phòng bệnh còi cọc ở gà con các nhà nghiên cứu chế tạo vacxin chứa nhiều chủng Reovirut nhằm phòng hội chứng còi cọc và giảm
đẻ cùng một lúc với cùng 1 loại vacxin.
Các vacxin đó là:
+ Avian Reovirut - vacxin vô hoạt của Pháp, tiêm dưới da 0,5ml/ con.
Lần 1: tiêm dưới da cho gà lúc 4 tuần tuổi.
Lần 2: trước khi vào đẻ (16-20 tuần tuổi).
+ Inacti/Vac Reo - vacxin vô hoạt của Pháp chứa 2 chủng S1133 chống viêm khớp và 1733 chống còi cọc. Cách sử dụng và thời gian dùng như trên.
+ TAD.Reo Vac.I - chủng U conn 1133 tiêm dưới da hoặc tiêm bắp cho gà 7-10 ngày tuổi lần 1 và nhắc lại lúc 4 tuần tuổi. Đối với gà đẻ người ta thường dùng vacxin đa giá chống 3-4 bệnh trong đó hội chứng giảm đẻ, còi cọc (Reovirut), viêm khớp.
- ND/IB/EDS/REO (TAD 404) phòng 4 bệnh gồm gà rù, viêm phế quản, Gumboro, giảm đẻ và còi cọc viêm khớp.
- ND + IB + IBD + REO (TAD 401) chống gà rù, viêm phế quản, Gumboro và còi cọc, viêm khớp.
- Inacti/vac. BD3 + REO chống Gumboro và còi cọc, viêm khớp.
- Inacti/vac. BD3 + ND + REO chống gà rù, Gumboro và còi cọc viêm khớp.
- Inacti/vac. BD3 + ND +IB2 + REO chống gà rù, viêm phế quản Gumboro và còi cọc viêm khớp.
- Nobivac - Reo + IBD + ND của Hà Lan phòng 3 bệnh: Niucat-xon, Gumboro, giảm đẻ, còi cọc.

Hỗ trợ kỹ thuật : 098 777 36 45 ( Mr Quang )