Để phòng trị được bệnh tốt , trước tiên phải chẩn đoán được bệnh mới có thể đề ra các biên pháp phòng trị bênh có hữu hiệu. Các bước tiến hành chẩn đoán bệnh như sau:
Điều tra hiện trường:
Động vật thuỷ sản mắc bênh không những biểu hiên các dấu hiêu bênh lý trên cơ thể, mà còn thể hiên các hiên tượng trong ao. Khi có hiên tượng động vật thuỷ sản chết trong ao, ngoài cái chết do đông vật thuỷ sản mắc bênh mà có thể do môi trường nước bị nhiễm bẩn, nhiễm độc tô như các chất thải của nhà máy công nghiêp thải ra, do nước sinh hoạt của thị trấn, thị xã , thành phô thải ra, do phun thuôc trừ sâu của nông nghiêp...cũng sẽ làm cho cá tôm chết. Do đó cần phải kiểm tra hiên trường bao gồm các nội dung sau.
Tìm hiểu các hiên tượng đông vạt thuỷ sản bi bênh thể hiên trong ao:
Như ta đã biết quá trình phát sinh bênh có 2 loại: loại cấp tính và loại mạn tính:
Động vạt thuỷ sản bị bệnh cấp tính thường có màu sắc và thể trạng không khác với cơ thể bình thường, chỉ những nơi bị bênh mới thay đổi. Cá thể bị bênh đã chết ngay và tỷ lê chết tăng lên rất nhanh, trong thời gian ngắn đạt đến đỉnh cao nhất (2-3 ngày).
Động vạt thuỷ sản bị bệnh mạn tính thường màu sắc có thể hơi tôi (đen xám), thể trạng gầy yếu, tách đàn bơi lờ đờ trên mặt nước hoặc quanh bờ ao, tỷ lê chết tăng lên từ từ mà trong thời gian dài mới đạt đỉnh cao (2-3 tuần).
Nếu môi trường nước nhiễm độc thì đột nhiên động vật thuỷ sản chết hàng loạt. Do đó cần tìm hiểu kỹ các hiên tượng bênh của động vật thuỷ sản để chẩn đoán bênh một cách chính xác. Đo các chỉ tiêu môi trường nước, so sánh với các giới hạn cho phép để nuôi động vật thuỷ sản.
Điều tra tình hình quản lý chăm sóc.
Động vật thuỷ sản mắc bênh có liên quan đến vấn đề chăm sóc và quản lý ao: Bón phân quá nhiều, chất lượng thức ăn kém phẩm chất, cho ăn quá nhiều...dễ dẫn đến chất lượng nước thay đổi: Oxy hoà tan giảm, ảnh hưởng đến sức khoẻ của động vật thuỷ sản. Ngược lại bón phân ít, thức ăn không đủ, môi trường nước nghèo, động vật thuỷ sản gầy yếu dễ bị bênh tấn công.
Điều tra tình hình biến đổi thời tiết khí hậu thuỷ hoá và sinh vạt gây hại .
Trong mùa vụ nuôi động vật thuỷ sản không thích hợp: Nóng quá, rét quá, mưa gió thất thường, thuỷ triều kiêt...đều là những yếu tô ngoại cảnh ảnh hưởng đến sức khoẻ của động vật thuỷ sản. Do đó chúng ta cần phải điều tra thời gian trước đó từ đó 5-7 ngày về các chế độ thuỷ hoá của ao nuôi trồng thuỷ sản; t°, pH, độ trong, oxy hoà tan, NH3, H2S, NO2...để phân tích cho động vật thuỷ sản nuôi. Một sô sinh vật gây hại cho ĐVTS: tảo độc, sứa, cá dữ, lưỡng thê, bò sát, chim và động vật có vú...
Kiểm tra cơ thể động vật thuỷ sản.
Kiểm tra bằng mắt thường:
Kiểm tra bằng mắt thường : là một phương pháp chủ yếu để kiểm tra bênh là tìm các tác nhân gây bênh ở chỗ bị bênh hoặc các hiên tượng phản ứng của cơ thể đối với tác nhân gây bênh. Đối với ký sinh trùng lớn như: Giáp xác, nấm thuỷ my...có thể nhìn thấy bằng mắt thường được. Nhưng một số tác nhân gây bênh nhỏ: Vi khuẩn, ký sinh đơn bào.. mắt thường không thể nhìn thấy được, nhưng chúng ta có thể dựa vào các dấu hiêu bênh lý: Bênh khuẩn thường biểu hiên xuất huyết viêm, thối rữa, hoại tử, dựng vẩy, ăn mòn vỏ...Các bênh ký sinh trùng thường thể hiên tiết nhiều chất nhờn, chảy máu hoặc có các bào nang thành chấm nhỏ. Do đó cần phải xem xét tỷ mỷ các dấu hiêu để chẩn đoán bênh trên các bộ phận như sau:
Kiểm tra trên da, vỏ: Đối với cá có thể dặt cá trên khay men theo thú tự quan sát từ đầu đến miêng, mắt, nắp mang, vẩy, vây, tia vây có các tác nhân gây bênh; Nấm thuỷ my, rận cá, trùng mỏ neo, đỉa, giun, bào nang của ký sinh đơn bào (Myxobolus). Đối với tôm: Các sinh vật bám trên vỏ, trên các phần phụ: Râu, chân , đuôi, sự ăn mòn , đen râu của vỏ và phần phụ.
Kiểm tra mang: Đối với cá kiểm tra các tơ mang và nắp mang có đóng mở lại bình thường, trên tơ mang có nhiều nhớt hay không, dính bùn và ký sinh trùng, giáp xác, sán đơn chủ ký sinh. Đối với tôm có Isopod ký sinh trong mang.
Kiểm tra nội tạng: Kiểm tra toàn bộ hê tiêu hoá của cá, dạ dày, ruột có thức ăn không, có hơi không, trên thành có xuất huyết không, giun sán ký sinh trong dạ dày ruột. Kiểm tra cơ quan khác; gan, thận, lá lách, bóng hơi có các bào nang của giun sán, điểm xuất huyết của bênh vi khuẩn. Tôm kiểm ta gan, tuỵ, màu sắc...
Kiểm tra bằng kính hiển vi:
Kiểm tra các chỗ bị bênh mà mắt thường không quan sát được: Soi kính kiểm tra ký sinh trùng đơn bào, giun sán nhỏ. Đối với tôm nhuộm tươi gan tuỵ bằng xanh malachite để kiểm tra thể ẩn bênh MBV (Monodon baculovirus
Hỗ trợ kỹ thuật : 098 777 36 45 ( Mr Quang )